İŞÇİ ALACAKLARINDA ARABULUCULUK ANLAŞMA TUTANAKLARININ VERGİ İNCELEMESİNDE ÖNEMİ

İşçi alacaklarında, ister ihtiyari, isterse de dava şartı olsun, arabuluculuk anlaşma tutanağında alacak kalemleri ayrıştırması yapılmaması durumunda Maliye'nin, işçilik alacakların tamamının üzerinden gelir vergisi hesaplanması gerektiği yönünde hareket edeceği hakkında

Arabuluculuk yoluyla varılan anlaşmalarda, işçi alacaklarının her bir kaleminin ayrı ayrı ve açıkça belirtilmesinin önemini tartışmaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığı, arabuluculuk anlaşmasına istinaden işçilere yapılan ücret ve benzeri ödemeler üzerinden tevkifatın doğru yapılıp yapılmadığı konusunda mükelleflere izahat yazıları göndermeye başlamıştır.

• Detaylı Belirtme Zorunluluğu: Arabuluculuk anlaşmasının, ihtiyarî veya zorunlu olsun, her bir işçi alacağı kalemini ayrı ayrı belirtmesi gerekmektedir. Tüm işçi alacakları konusunda anlaşıldığına dair genel ifadeler yeterli değildir.

  
  

• Yasal Emsal: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin (E. 2022/17617, K:2023/141) kararı, arabuluculuk anlaşmasında hangi alacak kalemleri konusunda anlaşma sağlandığı veya sağlanamadığı açıkça belirtilmezse, tüm işçi alacaklarının arabuluculuğa konu edildiğinin söylenemeyeceğini vurgulamaktadır.

  
  

• Vergi Sınıflandırması: Her bir işçi alacağı kalemi, gelir vergisi durumuna göre sınıflandırılmalıdır. Vergiden istisna olmayan kazançlar (ücret ödemesi, fazla mesai, prim vb.), Gelir İdaresi Başkanlığı'nın 17.01.2020 tarihli özelgesinde (Gelir İdaresi Başkanlığı'nın 17.01.2020 tarih ve 62030549-120[94-2018/1222]-E.62356) belirtildiği üzere gelir vergisi matrahına dahil edilmelidir.

  
  

• Vergi Etkileri:

  • Arabuluculuk anlaşmasında her bir kalem ayrı ayrı belirtilmezse, Maliye İdaresi işçilik alacaklarının tamamı üzerinden gelir vergisi hesaplayacaktır.

  • İşçilik alacağının gider yazılması ödeme şartına bağlıysa (kıdem tazminatı gibi), ödemenin gerçekleştiği dönemde gider yazılır. Aksi takdirde, arabuluculuk anlaşmasının imzalandığı tarihi içeren dönemde gider yazılacaktır.