Av. Bilgi GÜL & Av. Özgür GÜL
ÖZET
818 sayılı BK hükümlerine göre müteahhidin kastı veya ağır kusuru ile akdî hiç veya gereği gibi yerine getirmemiş, bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebi ile açılacak davalar hariç olmak üzere, eser sözleşmesinden doğan bütün davalar 5 yıllık zamanaşımı süresine tabi olup, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin sözleşme eki olduğu kamu ihâle sözleşmelerinde yüklenicinin kesin hesap alacağı, kesin kabulün yapıldığı kesin hesabın onaylandığı tarihte muaccel olacağından zamanaşımı kesin kabul tutanağı ile kesin hesabın onaylandığı tarihten başlayacağı, kesin hesabın onaylandığı 09/05/2007 tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde fazla ödemenin iadesi istemiyle dava açılması gerekirken, eldeki davanın açılış tarihinin 30/11/2018 tarihi olduğu, bu husus gözetilerek taraflar arasında düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlık sebebiyle açılan davada sebepsiz zenginleşmeye ilişkin zamanaşımı hükümlerinin olaya uygulanması sureti ile davanın zamanaşımı yönünden reddine karar verilmiş olması usul ve yasa hükümlerine uygun görülmediğinden, ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak, davanın yazılı gerekçe ile zamanaşımından reddine karar verilmiştir.
KARAR
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/220 E., 2023/371 K.
HÜKÜM/KARAR : Alacak
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/26 E., 2022/376 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Gölbaşı Mogan Gölü Çevresi Rekreasyon Alanı İnşaatı işinin, Başkanlık Makamının 28/08/2002 tarihli olurlarıyla davalı ortak girişime ihale edildiğini, 11/07/2007 tarihli Teknik İnceleme Raporunda yükleniciye toplam 5.293.052,01 TL tutarında fazla ödeme yapılmış olduğunun tespit edildiğini belirlerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL haksız fazla ödemenin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... İşl. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; zaman aşımı itirazında bulunduklarını, davacının aynı konuda Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/191 Esas sayılı dosyasıyla dava açmış olduğunu, dosyanın işlemden kaldırılarak açılmamış sayılmasına karar verildiğini, hak ediş raporlarının imalatlara uygun olarak düzenlendiğini, hatalı tespit olmadığını, fazla ödemenin söz konusu olmadığını belirterek, usul ve yasaya aykırı davanın reddini istemiştir.
Davalı ...Ş. Vekili cevap dilekçesinde özetle; görev ve zaman aşımı itirazında bulunduklarını, davacı idarenin Yapı Kontrol Daire Başkanlığınca ve teftiş kurulu tarafından düzenlenen dava konusu hesapları kabul etmediklerini, fazla ödemenin söz konusu olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 82. maddesinde yer alan; “Sebepsiz zenginleşmeden doğan istem hakkı, hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar…” hükmünde yer alan 2 yıllık süre ile 10 yıllık süre geçtiğinden, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı iş sahibi vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; fazla yapılan ödeme tutarının uzman bilirkişi heyetine yaptırılacak bir hesaplama ile mahkemece tespit edilmesi gerektiğini, ayrıca söz konusu işe ilişkin 10 nolu hakedişin idare uhdesinde bekletiliyor olması nedeni ile zamanaşımının işlemeyeceğini, istinaf başvurularının kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 818 sayılı BK hükümlerine göre müteahhidin kastı veya ağır kusuru ile akdî hiç veya gereği gibi yerine getirmemiş, bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebi ile açılacak davalar hariç olmak üzere, eser sözleşmesinden doğan bütün davalar 5 yıllık zamanaşımı süresine tabi olup, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin sözleşme eki olduğu kamu ihâle sözleşmelerinde yüklenicinin kesin hesap alacağı, kesin kabulün yapıldığı kesin hesabın onaylandığı tarihte muaccel olacağından zamanaşımı kesin kabul tutanağı ile kesin hesabın onaylandığı tarihten başlayacağı, kesin hesabın onaylandığı 09/05/2007 tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde fazla ödemenin iadesi istemiyle dava açılması gerekirken, eldeki davanın açılış tarihinin 30/11/2018 tarihi olduğu, bu husus gözetilerek taraflar arasında düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlık sebebiyle açılan davada sebepsiz zenginleşmeye ilişkin zamanaşımı hükümlerinin olaya uygulanması sureti ile davanın zamanaşımı yönünden reddine karar verilmiş olması usul ve yasa hükümlerine uygun görülmediğinden, ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak, davanın yazılı gerekçe ile zamanaşımından reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı iş sahibi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri temyiz nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan davalı yüklenici ortaklığa hakedişler sebebi ile yapılan fazla ödemenin istirdadı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 470 ve devamı maddeleri., 818 Sayılı Borçlar Kanununun 363. maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı harcın temyiz edenden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,13.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.